Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2009

Η Σαπφώ Νοταρά διαβάζει χριστουγεννιάτικο Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη


Η Σαπφώ Νοταρά
διαβάζει με μοναδικό τρόπο
το Χριστουγεννιάτικο διήγημα
του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη
«Έρωτας στα χιόνια»:

Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2009

Δικτυογραφία για τον Γιάννη Ρίτσο

Γιάννης Ρίτσος (εικόνες) 


Βιογραφία του Ποιητή από τη Βικιπαίδεια


Βιογραφία του Ποιητή


Βιογραφικά στοιχεία - χρονολόγιο - εργογραφία - ποιήματα 


Γιάννης Ρίτσος (βιογραφία - Ρωμιοσύνη)


Βιογραφία - ποιήματα, αφιέρωμα στο translatum.gr


Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (Γιάννης Ρίτσος - εκατό χρόνια από τη γέννησή του).


Ιστολόγιο για τον ποιητή


Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού (ποιήματα)


Ποιήματα του Γ. Ρίτσου που έχουν μελοποιηθεί


Αναζήτηση στο google για video σχετικά με το Γιάννη Ρίτσο


Γιάννη Ρίτσου, Η Σονάτα του Σεληνόφωτος (μόνο το κείμενο)


Ταμένος "για όλου του κόσμου το καλό"


1909, Γιάννης Ρίτσος: Ο ποιητής της Ρωμιοσύνης




Ο Γιάννης Ρίτσος,στιχουργός σε “ελαφρά” τραγούδια του ‘60




Δημοσιεύματα για τον Γιάννη Ρίτσο 






Σημείωση: Η δικτυογραφία είναι ενδεικτική.






Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2009

Η διάσταση του θανάτου στην ποίηση του Γ. Ρίτσου

Ταινία – ντοκιμαντέρ, στην οποία προσεγγίζεται θεματικά η διάσταση του θανάτου στην ποίηση του Γιάννη Ρίτσου. Με σύντομα εισαγωγικά κείμενα και με επιλεγμένα αποσπάσματα που οπτικοποιούνται από το έργο του συνολικά, επιχειρείται μια τομή στην ποίηση του Γ. Ρίτσου, ώστε να αποκαλυφθεί πως ο ποιητής αποκρυσταλλώνει σταδιακά τη μεταφυσική αντίληψη και την κοσμοθεωρία του για τη ζωή και το θάνατο. 

Γιάννης Ρίτσος (1909-1990), η ζωή και τα έργα του.

Δημιουργήθηκε από Εκπαιδευτική Τηλεόραση στις 10/4/2008, 16:05 .
http://vod.sch.gr/video/view/605.html
Διάρκεια : 00:15:31

Γιάννης Ρίτσος - 7 ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

12112000 - 7 ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ                                                                                                                                                             

Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2009

Ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου που έχουν μελοποιηθεί.

http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=Lyrics&act=index&sort=alpha&lyricist_id=14
http://videomusic.gr/%CE%93%CE%B9%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82%20%CE%A1%CE%AF%CF%84%CF%83%CE%BF%CF%82

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ Του λυρισμού και της γροθιάς. Γράφει ο Στέλιος Κούκος

Έτος Ρίτσου το φετινό και σπεύδω να βάλω σε μια τάξη όσα ξέρω και αισθάνομαι γι’ αυτόν. Ο “ποιητής της Ρωμιοσύνης”, όπως έχει αποκληθεί, ουσιαστικά είναι ένας μεταπαλαμικός ποιητής.

Είναι γνωστή και η εξαιρετική υποδοχή που του έγινε στο λογοτεχνικό χώρο από τον ίδιο τον Παλαμά: “Παραμερίζουμε ποιητή για να περάσεις”! Ο Γιάννης Ρίτσος δεν βρίσκεται ανάμεσα στους αγαπημένους μου ποιητές, στενοχωρήθηκα όμως όταν πριν από μερικά χρόνια δεν μπορούσα να βρω στα βιβλιοπωλεία όλους τους τόμους των απάντων του. Ναι, έγραψε πολλά, πάρα πολλά. Έγραφε ακατάπαυστα αυτός ο ξεπεσμένος αριστοκράτης, ο ιδιαίτερα πληγωμένος άνθρωπος, που είδε τους δικούς του ανθρώπους να πεθαίνουν από φυματίωση, την αδελφή του να κλείνεται στο ψυχιατρείο (θυμηθείτε “Το τραγούδι της αδελφής μου”) και πιο μπροστά τον πατέρα του. Αλλά και ο ίδιος κυνηγήθηκε ως αριστερός και πέρασε μέρος της ζωής του στις φυλακές και στην εξορία.
Ένα βράδυ στο τέλος της δεκαετίας του 1970 - αρχές του 1980 άκουγα στο ραδιόφωνο εκστασιασμένος ένα τρομερό ποίημα. Δεν το άκουσα από την αρχή και είχα την απορία ποιανού ήταν. Στο τέλος ο παραγωγός της εκπομπής το ανέφερε, αλλά ήδη προς στο τέλος του ποιήματος το υποψιάστηκα. Αρχικά νόμισα πως ήταν της Ζωής Καρέλλη. Ας ανατρέξω όμως στο κείμενο. Με συγκίνηση παίρνω από τη βιβλιοθήκη την ποιητική συλλογή, αλλά και τον πρώτο τόμο των απάντων, όπως και τον “Επιτάφιο” (αυτό το τελευταίο αγορασμένο από το βιβλιοπωλείο του συχωρεμένου Κώστα Ραγιά, όταν ήταν ακόμη στην Τσιμισκή). Αναζητώ και τον “Αποχαιρετισμό”, δηλαδή την ποιητική συλλογή που έγραψε για το θάνατο του υπαρχηγού της ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αυξεντίου. Λείπει.
Όπως ανακαλύπτω τώρα, “Η σονάτα”, αυτό το κατόρθωμα (γιατί οι υψηλές λογοτεχνικές επιδόσεις και συνθέσεις αποτελούν κατορθώματα και ανδραγαθήματα), γραμμένη τον Ιούνιο του 1956, είναι μόλις εννέα σελίδες. Οι στίχοι όμως που προδίδουν από μακριά Ρίτσο είναι οι εξής: “Πρέπει να δω λιγάκι πολιτεία, - όχι, όχι το φεγγάρι - / την πολιτεία με τα ροζιασμένα χέρια της, την πολιτεία του μεροκάματου, / την πολιτεία που ορκίζεται στο ψωμί και στη γροθιά της...” Μοιάζει αυτοί οι στίχοι να μπήκαν μετά.  Ή ακόμη πως αίφνης στο τέλος αυτής της λυρικής έκρηξης και συγγραφής αναδύθηκε ξανά μέσα του ο στρατευμένος ποιητής. Ή πιο απλά ο κομουνιστικός ρεαλισμός και το αριστερά σωστό (correct) έπρεπε να έχει τον πρώτο λόγο στη δημιουργία του Γιάννη Ρίτσου, που φέτος συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη γέννησή του.
ΠΗΓΗ: ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Η ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ ΔΙΑΒΑΖΕΙ ΤΗ ΣΟΝΑΤΑ ΤΟΥ ΣΕΛΗΝΟΦΩΤΟΣ


Ο Γιάννης Ρίτσος διαβάζει Ρίτσο

Η Σονάτα του σεληνόφωτος


Στοιχεία ταυτότητας

Ρωμιοσύνη




ΠΑΡΑΓΩΓΗ CD «ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ ΚΑΙ ΣΚΑΛΑ. Ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου, διαβάζει ο ίδιος»
Στο πλαίσιο του εορτασμού του έτους το ΕΚΕΒΙ προχώρησε στην παραγωγή cd με σπάνιο και ανέκδοτο ηχητικό υλικό που παραχώρησε ευγενικά η κ. Χρύσα Προκοπάκη, Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής. Πρόκειται για μια ηχογράφηση σε κασέτα το 1970 στη Σάμο όπου ο ποιητής, εξόριστος από τη χούντα, απαγγέλλει ο ίδιος 31 ποιήματα της συλλογής του Διάδρομος και Σκάλα. Την κασέτα ηχογράφησε, παρέλαβε και παρέδωσε αργότερα ο Γάλλος σκηνοθέτης Αντουάν Βιτέζ που τον είχε επισκεφθεί. Το cd, το οποίο συνοδεύεται από ειδική 48σέλιδη έκδοση με τα ποιήματα, φωτογραφίες και εισαγωγή της Χρύσας Προκοπάκη, διατίθεται σε βιβλιοπωλεία και δισκοπωλεία σ’ όλη την Ελλάδα. [Ακούστε αποσπάσματα]
    

Γιάννης Ρίτσος, "Πρωϊνό Άστρο".

Την επιμέλεια της παρουσίασης έχει κάνει η φιλόλογος Στάμου Ευαγγελία, http://xrysomyga.blogspot.com/


     


Γ. Ρίτσος - Ο τόπος μας

Κατεβάστε από εδώ http://www.schools.ac.cy/eyliko/mesi/themata/nea_ellinika/lyk_didaktikes_protaseis.html
μια διδακτική πρόταση για το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου, Ο τόπος μας.

Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2009

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ [1909-1990] - Βιογραφία


Γεννήθηκε στη Μονεμβασιά την Πρωτομαγιά του 1909. Η οικογένειά του, μεγαλοκτηματίες της περιοχής, καταστράφηκε οικονομικά λίγα χρόνια αργότερα και, το χειρότερο, βυθίστηκε στο πένθος. Το 1921 πεθαίνει φυματικός ο μεγάλος γιος, δόκιμος αξιωματικός του ναυτικού, καθώς και η μητέρα, το λατρεμένο πρόσωπο του ποιητή, από την ίδια αρρώστια. Το «νεκρό σπίτι» έμελλε να σφραγίσει τη ζωή και το έργο του. Τα πρώτα του ποιήματα δημοσιεύονται στη Διάπλαση των παίδων το 1924, με το ψευδώνυμο «Ιδανικό όραμα». Το 1925 εγκαθίσταται στην Αθήνα, όπου εργάζεται για λίγο ως δακτυλογράφος και αντιγραφέας συμβολαίων. Το επόμενο έτος προσβάλλεται κι αυτός από φυματίωση. Η ζωή του για πολλά χρόνια θα μοιράζεται ανάμεσα σε φθισιατρεία και σε διάφορες δουλειές με εξευτελιστικούς όρους (ηθοποιός, χορευτής, διορθωτής και επιμελητής κειμένων). Στο σανατόριο «Σωτηρία» όπου νοσηλεύεται (1927-30) μυείται στον μαρξισμό από μέλη του ΚΚΕ. Το «ιδανικό όραμα» ανακαλύπτει το κοινωνικό όραμα.
1934-36: Χρησιμοποιώντας τον παραδοσιακό στίχο, στις συλλογές Τρακτέρ(1934), Πυραμίδες (1935), εκφράζει τους νέους προσανατολισμούς του, επιχειρώντας μια ρήξη που αποδεικνύεται, όμως, αρκετά επώδυνη.
Τον Μάιο του 1936 η αιματηρή καταστολή της διαδήλωσης των απεργών καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη τού εμπνέει τον Επιτάφιο, αυτό το μοιρολόι της μάνας μπροστά στο σώμα του σκοτωμένου γιου της, που μετατρέπεται σε κοινωνική διαμαρτυρία. Αντίτυπα του Επιτάφιου ρίχτηκαν στην πυρά από τη δικτατορία της 4ηςΑυγούστου, μαζί με άλλα βιβλία, σε ειδική «τελετή» στους Στύλους του Ολυμπίου Διός.
1937-43: Είναι η περίοδος της λυρικής έκρηξης. Το 1937, συγκλονισμένος από την ψυχική ασθένεια της αδελφής του Λούλας, που οδηγείται στο Δαφνί, γράφει Το τραγούδι της αδελφής μου (στο ίδιο ίδρυμα βρίσκεται ο πατέρας του από το 1932). Είναι το ποίημα που θα του εξασφαλίσει το «χρίσμα» από τον ηλικιωμένο Παλαμά: «Παραμερίζουμε, Ποιητή, για να περάσεις».
Η Εαρινή συμφωνία (1938) έρχεται να επουλώσει πληγές: ψυχική ανάταση μπροστά στο θαύμα του πρωτοφανέρωτου έρωτα. Στο Εμβατήριο του ωκεανού (1940) το όνειρο του μεγάλου ταξιδιού τρέφεται με μνήμες του μονεμβασιώτικου βράχου.
Την έντονη μουσικότητα διαδέχεται ένας υπόγειος ρυθμός στην Παλιά μαζούρκα σε ρυθμό βροχής (1943), και στη Δοκιμασία (1943), όπου θα κάνουν την εμφάνισή τους σταδιακά συμβολικές αναφορές στη ζοφερή κατοχική πραγματικότητα.
1944-53: Σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής ο ποιητής είναι καθηλωμένος στο κρεβάτι από σοβαρή υποτροπή της αρρώστιας. Συμμετέχει στο καλλιτεχνικό τμήμα του ΕΑΜ. Πολλά από τα γραπτά του, μεταξύ των οποίων και ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα, καταστράφηκαν στα Δεκεμβριανά. Στον Εμφύλιο, εξορίζεται στη Λήμνο (1948), στη Μακρόνησο (1949), στον Αϊ-Στράτη (1950). Απελευθερώνεται το 1952.

Από την Τελευταία π. Α. εκατονταετία (1942), που γράφεται παράλληλα με τηΔοκιμασία, αρχίζει μια καινούργια περίοδος, η οποία καλύπτει όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια. Πρόκειται σχεδόν αποκλειστικά για ποιήματα του αγώνα και της εξορίας, τα οποία, αν και διαφέρουν μορφολογικά μεταξύ τους, τα συνδέουν η θεματική συνάφεια και η νωπή ιστορική εμπειρία.

Η κοινότητα του πόνου θα εκφραστεί με τη μορφή του χορικού (Τρία χορικά,1944-47). Την εποποιία της Αντίστασης ζωντανεύουν τα δίδυμα έργα Ρωμιοσύνη καιΗ Κυρά των Αμπελιών (1945-47). Στον Πέτρινο χρόνο (1949), ο λόγος απογυμνώνεται, γίνεται κραυγή που ανεβαίνει από την κόλαση της Μακρονήσου. Συμπύκνωση, εξομολογητικότητα στα απέριττα Ημερολόγια εξορίας. Παράλληλα, ένα ποίημα ποταμός (5.500 στίχοι), Οι γειτονιές του κόσμου (1949-51), «χρονικό» της δεκαετίας 1940-50. Με πολλά ενδιάμεσα στάδια, ο κύκλος κλείνει με την Ανυπόταχτη πολιτεία (1952-53): συνειδητοποίηση του βάθους της ήττας της αριστεράς με την επιστροφή στη μουδιασμένη και «εκσυγχρονιζόμενη» Αθήνα. Προσπάθεια επανένταξης και εσωτερικός αγώνας για την ανάκτηση των χαμένων ελπίδων.
1954-67: Το 1954 ο Ρίτσος παντρεύεται τη γιατρό Γαρυφαλιά (Φαλίτσα) Γεωργιάδη. Τα χρόνια που ακολουθούν είναι ανάπαυλα ειρήνης και γαλήνης στο σπιτικό περιβάλλον. Τη γέννηση της κόρης του Έρης ακολουθεί το ευφρόσυνο Πρωινό άστρο (1955). Η εποχή αυτή θα φέρει καινούργια καρποφορία. Εσωτερικές διεργασίες και αντικειμενικές συνθήκες αποδεσμεύουν πολύτιμη ύλη που θα οδηγήσει το έργο του στην αιχμή της σύγχρονης ποίησης. Είναι η περίοδος των υψηλών συλλήψεων και των ευρηματικών μορφικών τρόπων τηςΤέταρτης διάστασης, που εγκαινιάζεται με την κλασική στην οικονομία της και την υποβλητική της γοητείαΣονάτα του σεληνόφωτος (1956, Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης).
Στα πολύστιχα αυτά ποιήματα –δραματικοί μονόλογοι τα περισσότερα– ο Ρίτσος με προσωπεία, σύγχρονα ή μυθολογικά, θα επιχειρήσει καταβυθίσεις στο σκοτεινό πηγάδι της ψυχής και του υποσυνείδητου, θα μιλήσει για τη μοναξιά, την ερωτική στέρηση, το γήρασμα του σώματος και των πραγμάτων (Σονάτα..., Το νεκρό σπίτι, 1959· Κάτω απ’ τον ίσκιο του βουνού, 1960), θα αναδείξει την αξία της απλής ζωής όπου συντελείται το θαύμα, αποενοχοποιώντας τον αντιήρωα (Ισμήνη, 1972), θα ανατάμει τις συνειδησιακές συγκρούσεις του ατόμου-φορέα της κοινωνικής πράξης (Ορέστης, 1966· Φιλοκτήτης, 1965). Θα επιχειρήσει μια δυναμική ανακατάκτηση του χρόνου μέσα από την ατομική και ιστορική μνήμη (Όταν έρχεται ο ξένος, 1958).
Παράλληλα με τις συνθέσεις της Τέταρτης Διάστασης, καλλιεργεί συστηματικά το ολιγόστιχο ποίημα, που δείχνει να συμπυκνώνει τους πληθωρικούς μονολόγους. Λιτό, συχνά αινιγματικό, καταγράφει χαμηλόφωνα τις ελάχιστες χειρονομίες, τους ψυχικούς κραδασμούς, καθηλώνει το φευγαλέο καθαγιάζοντας την καθημερινότητα. Ο ποιητής διαλέγεται με τον κόσμο των πραγμάτων (έπιπλα, σκεύη, εργαλεία της δουλειάς), αυτών των «απλών, απτών, αδιανόητων και κατευναστικών αντικειμένων, αυτών των μικρών συσσωρευτών της χρήσιμης ανθρώπινης ενέργειας», καθώς λέει ο ίδιος σχολιάζοντας τις Μαρτυρίες (1963, 1966).

1967-72: Αμέσως μετά το πραξικόπημα του 1967, ο Ρίτσος οδηγείται πάλι στην εξορία (Γυάρος, Λέρος) και, στη συνέχεια, τίθεται σε κατ’ οίκον περιορισμό στη Σάμο έως το τέλος του 1970. Παράλληλα, αντιμετωπίζει το φάσμα του θανάτου (νοσηλεύεται στον «Άγιο Σάββα» φρουρούμενος). Από την άλλη, η διάσπαση του ΚΚΕ και η επέμβαση στην Τσεχοσλοβακία κάθε άλλο παρά θα τονώσουν το ηθικό του. Και όμως, η ζοφερή επταετία θα είναι η πιο παραγωγική του περίοδος. Το πλήθος των βραβείων και των τιμητικών διακρίσεων στο εξωτερικό, όπως και οι μεταφράσεις ποιημάτων του σε διάφορες γλώσσες μαρτυρούν την ολοένα και μεγαλύτερη διεθνή απήχηση του έργου του.

Η τριπλή συλλογή Πέτρες, Επαναλήψεις, Κιγκλίδωμα (1968) εκδόθηκε δίγλωσση στη Γαλλία: καταγγελία του καθεστώτος, έκφραση πικρίας, αλλά και αίσθημα «απορφανισμού», απόρροια της κρίσης στις σοσιαλιστικές χώρες. Χωρίς να λείπει η αντιστασιακή δόνηση, όπως στο χορικό Ο αφανισμός της Μήλος (1971), ή σταΔεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας (1973), το κύριο σώμα των ποιημάτων αυτών διαποτίζεται από αίσθηση ματαιότητας και θανάτου. Σε συλλογές όπως Ο τοίχος μέσα στον καθρέφτη (1974), Διάδρομος και Σκάλα (1973), Γραφή τυφλού (1979) εισβάλλει ο κόσμος του «ημερινού και νυχτερινού εφιάλτη». Ένας κόσμος σακατεμένος, παραμορφωμένος, παρανοϊκός.
Αλλά και σε μονολόγους της Τέταρτης Διάστασης (1972), όπως ο Αγαμέμνων, η ΧρυσόθεμιςΗ ΕλένηΗ επιστροφή της Ιφιγένειας, το κέντρο βάρους μετατοπίζεται στο υπαρξιακό πεδίο. Είναι η ώρα των απολογισμών: ο Τρωικός Πόλεμος, η θυσία της Ιφιγένειας, η καθαρτήρια μητροκτονία θέτουν τώρα το τραγικό αναπάντητο ερώτημα: Προς τι;
Και όμως, κατά την περίοδο της δικτατορίας θα ακουστούν συνθέσεις εξόδου που προοιωνίζονται μια καρποφόρα δημιουργία, ενδεικτική της εγρήγορσης, της θεληματικότητας και του πάθους του ακατάβλητου ποιητή.
1972-83: Η Γκραγκάντα (1973) και το Κωδωνοστάσιο (1974) ευαγγελίζονται τον αντιδικτατορικό ξεσηκωμό (Πολυτεχνείο), αλλά και εγκαινιάζουν νέους εκφραστικούς τρόπους. Μετα-υπερρεαλιστική, εξπρεσιονιστική γραφή, αμάλγαμα λόγιας και λαϊκής γλώσσας. Ένας κόσμος ρευστός, όπου άνθρωποι, ζώα, πράγματα συνδιαλέγονται απειθάρχητα: «...Και τα λόγια διασταυρούμενα, ανταποκρίσεις, απομακρύνσεις, παρεξηγήσεις, τυχαίες συνέχειες –το πιότερο μονόλογοι– λόγια ασυνάρτητα, ασήμαντα, ερευνητικά, αναπάντητα, απαραίτητα...», σχολιάζει ο ίδιος. Ένα αλλόκοτο σύμπαν μυρμηγκιάζει στην αστείρευτη φαντασία του ποιητή. Ίσως αυτό να σημαίνει ο τίτλος Γίγνεσθαι (συγκεντρωτικός τόμος που εκδόθηκε το 1988), σε σχέση μ’ ένα προηγούμενο «είναι». Τα Επινίκια, επίσης συγκεντρωτικός τόμος που περικλείει ποιητικές συνθέσεις από το 1977 έως το 1983, ανακαλούν επικές μνήμες που προβάλλονται στο μέλλον. Ενορατικές συλλήψεις του υπερώριμου Ρίτσου, ο οποίος επενδύει, με όλη την ποιητική σκευή του και τον παράφορο λυρισμό του, άλλη μια φορά στο ιστορικό στοίχημα.
Προέκταση της ποίησής του η πεζή εννεαλογία Εικονοστάσιο ανώνυμων αγίων (1983-86), σύντηξη ατομικών και κοινωνικών βιωμάτων, αλλά και ερωτικών φαντασιώσεων.
Ο Γιάννης Ρίτσος πέθανε στις 11 Νοεμβρίου 1990, αφήνοντας  πενήντα (!) ανέκδοτες συλλογές ποιημάτων.
Οι συλλογές που εκδόθηκαν αμέσως μετά το θάνατό του με τον τίτλο Αργά, πολύ αργά μέσα στη νύχτα (1991) είναι η ύστατη χειρονομία του. Απογοητευμένος από τη διάψευση των προσδοκιών του, κοιτάζει κατάματα το θάνατο μεταγγίζοντας και τις τελευταίες στιγμές του στο λόγο. «Γεύση βαθιά του τέλους προηγείται του ποιήματος. Αρχή».
Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Γιάννη Ρίτσου βλ. Βελουδής Γ., «Ρίτσος Γιάννης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό9α. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988, Κώττη Αγγελική, «Χρονολόγιο Γιάννη Ρίτσου», Νέα Εστία130, Χριστούγεννα 1991, αρ.1547, σ.4-9, Πετρόπουλος Θοδωρής, «Χρονολόγιο Γιάννη Ρίτσου», Διαβάζω205, 21/12/1988, σ.34-46, Κώττη Αγγελική, Γιάννης Ρίτσος · Ένα σχεδίασμα βιογραφίας, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1997 και Παππάς Γιάννης Η., «Χρονολόγιο Γιάννη Ρίτσου», Ελί - τροχος4-5, Χειμώνας 1994-1995, σ.15-31.

Τέλλου Άγρα, Αμάξι στη βροχή

Κριτήριο αξιολόγησης του ΚΕΕ για το ποίημα του Τέλλου Άγρα, Αμάξι στη βροχή (Κ.Ν.Λ. Β' Λυκείου).

Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2009

Τέλλος Ἄγρας

Τέλλος Ἄγρας (1899-1944): ποιητὴς καὶ κριτικός (φιλολογικὸ ψευδώνυμο τοῦ Εὐαγγέλου Λ. Ἰωάννου)




Τόπος Γέννησης:Καλαμπάκα
Έτος Γέννησης:1899
Έτος Θανάτου:1944
Λογοτεχνικές Κατηγορίες:Πεζογραφία
Ποίηση
Κριτική
Δοκίμιο
Ταξιδιωτική λογοτεχνία

Βιογραφικό Σημείωμα
ΤΕΛΛΟΣ ΑΓΡΑΣ (1899 - 1944)

Ο Τέλλος Άγρας (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Ευάγγελου Ιωάννου) γεννήθηκε στην Καλαμπάκα, γιος του σχολάρχη Γεωργίου Ιωάννου και της Ειρήνης Βλάχου. Είχε ένα μικρότερο αδερφό το Χρήστο. Το 1899 η οικογένειά του ήρθε στην Αθήνα και το 1906 μετακόμισε στο Λαύριο, όπου ο ποιητής τέλειωσε το Δημοτικό και το Ελληνικό Σχολείο. Το 1907 έγινε συνδρομητής στη Διάπλαση των Παίδων, όπου πρωτοεμφανίστηκε σε ηλικία έντεκα μόλις ετών, στη στήλη της αλληλογραφίας. Τον ίδιο χρόνο πραγματοποίησε και τα δυο μοναδικά ταξίδια της ζωής του, ένα στην Κάρυστο και ένα στη Χαλκίδα. Από το 1911 άρχισε να γράφει τακτικά στη στήλη συνεργασίας συνδρομητών της Διάπλασης με το ψευδώνυμο Τέλλος Άγρας. Η πρώτη του ποιητική δημοσίευση ήταν ο Βράχος. Το 1912 γράφτηκε στο Γυμνάσιο στην Αθήνα, μένοντας στο σπίτι της αδερφής της μητέρας του Αριστέας Βλάχου ως το 1925 που η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα. Μετά το θάνατο της θείας του ο Άγρας κράτησε το μικρό σπίτι της ως ερημητήριο. Η συνεργασία του με τη Διάπλαση των Παίδων συνεχίστηκε συστηματικά και ο συνολικός όγκος των νεανικών δημοσιευμάτων του υπήρξε πολύ μεγάλος. Το 1914 ο Ξενόπουλος σχεδίαζε να κάνει τον Άγρα τακτικό συνεργάτη του περιοδικού, τα σχέδιά του αναβλήθηκαν όμως με το ξέσπασμα του πρώτου παγκοσμίου πολέμου (πραγματοποιήθηκαν τελικά το 1916). Το 1916 τέλειωσε το Γυμνάσιο και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (αποφοίτησε το 1923). Η πρώτη επίσημη παρουσία του στις στήλες της Διάπλασης σημειώθηκε το Μάη του ίδιου χρόνου με το πεζογράφημα Αποχαιρετισμός. Ακολούθησαν συνεργασίες του με τα περιοδικά Λύρα, Βωμός, Νέοι κ.α. Το 1918 βραβεύτηκε στο Σεβαστοπούλειο διαγωνισμό και στο διαγωνισμό διηγήματος του περιοδικού του Λονδίνου Εσπερία. Το 1921 έδωσε διάλεξη για τον Καβάφη στην αίθουσα του Ελληνικού Ωδείου και εξέδωσε τη μετάφραση των Στροφών του Jean Moreas, ενώ το 1926 πραγματοποίησε και δεύτερη έκδοση μεταφράσεων από το έργο του Moreas με μια μελέτη για την ποίηση του γαλλόφωνου έλληνα ποιητή και μια για τη λογοτεχνική μετάφραση. Από το 1924 εργάστηκε στο Υπουργείο Γεωργίας και το 1927 διορίστηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη, όπου παρέμεινε ως το θάνατό του. Έγραφε στη Νέα Εστία από τον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας της και έγινε γρήγορα αρχισυντάκτης της (παραιτήθηκε από την αρχισυνταξία το 1932 και το 1936 ανέλαβε τη στήλη της αλληλογραφίας), ενώ δημοσίευσε επίσης κείμενά του στα Γράμματα, τη Νέα Ζωή, την Αλεξανδρινή Τέχνη (και τα τρία περιοδικά της Αλεξάνδρειας), το Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου και σε πολλά άλλα έντυπα. Το 1928 έγινε συνεργάτης της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας του Πυρσού. Το 1934 κυκλοφόρησε η πρώτη συλλογή ποιημάτων του, με τίτλο Τα βουκολικά και τα εγκώμια. Ακολούθησε (1939) η δεύτερη συλλογή του με τίτλο Καθημερινές (1923-1930), που τιμήθηκε το 1940 με το Κρατικό Βραβείο ενώ τα Τριαντάφυλλα μιανής ημέρας (1929-1944) εκδόθηκαν μόλις το 1966. Το 1938 πέθανε ο πατέρας του και ο Άγρας μετακόμισε με τη μητέρα του στην οδό Αγαθουπόλεως, όπου παρέμεινε ως το τέλος της ζωής του. Οι κακουχίες της γερμανικής κατοχής αποδυνάμωσαν περισσότερο την ήδη ευαίσθητη κατάσταση της υγείας του. Τη μέρα της Απελευθέρωσης χτυπήθηκε από μια αδέσποτη σφαίρα στον αστράγαλο. Μεταφέρθηκε στον Ευαγγελισμό όπου πέθανε το Νοέμβρη του 1944. Ο Τέλλος Άγρας τοποθετείται στους έλληνες ποιητές του μεσοπολέμου, τους λεγόμενους νεορομαντικούς ή παρακμιακούς (Καρυωτάκης, Κλέων Παράσχος, Ναπολέων Λαπαθιώτης, Κώστας Ουράνης κ.α.). Το ποιητικό του έργο είναι αποτέλεσμα δημιουργικής αφομοίωσης του πνεύματος του γαλλικού συμβολισμού και αισθητισμού ( Moreas, Laforgue, Verlain, Mallarme, Baudelaire κ.α.) αλλά και της ελληνικής ποιητικής παράδοσης από το δημοτικό τραγούδι ως τον Ιωάννη Πολέμη, τον Κωστή Παλαμά, το Μιλτιάδη Μαλακάση και τον Κωνσταντίνο Καβάφη. Κινήθηκε στα πλαίσια της εσωτερικότητας, της μελαγχολίας, της νοσηρότητας και της απαισιοδοξίας των συγχρόνων του, υιοθέτησε την ειδυλλιακή ενατένιση του παρελθόντος, ωστόσο παράλληλα χάρη στη βαθιά πνευματική του καλλιέργεια αρνήθηκε να παραδοθεί στην απελπισία και αγωνίστηκε να κρατηθεί από την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Πρέπει τέλος να σημειωθεί η αξία του κριτικού του έργου που χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη οξυδέρκεια, ευαισθησία, βαθιά γνώση της φιλοσοφίας και επαρκή ενημέρωση για τις σύγχρονές του ευρωπαϊκές θεωρίες της λογοτεχνίας και τον τοποθετεί στην πρωτοπορία της νεοελληνικής κριτικής σκέψης. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Τέλλου Άγρα βλ. Ζήρας Αλέξης, «Άγρας Τέλλος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό1. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983 και Στασινοπούλου Μαρία, «Χρονολόγιο Τέλλου Άγρα», Διαβάζω104, 17/10/1984, σ.14-21.
 
ΠΗΓΗ: 
http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=88


 Ποιήματα του Τέλλου Άγρα υπάρχουν εδώ:
http://www.sarantakos.com/kibwtos/s-agras.html

http://www.phys.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/tellos_agras_poems.htm

Μελοποιημένα ποιήματα του Τέλλου Άγρα:
http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=Lyrics&act=index&sort=alpha&lyricist_id=1413

Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 2009

Η θάλασσα μέσα μου

Μιας και το σχολείο μας είναι κλειστό - για μια βδομάδα λόγω της γρίπης - βρήκα την ευκαιρία να κάνω βόλτες στο δίκτυο. Βρήκα λοιπόν το παρακάτω video που μου άρεσε πολύ και το μοιράζομαι μαζί σας.


http://www.greektube.org/content/view/46028/2/

http://archive.enet.gr/online/online_text/c=113,dt=07.01.2005,id=12416320

Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2009

Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2009

Γιώργου Σεφέρη, Ο βασιλιάς της Ασίνης

 Κριτήριο αξιολόγησης του ΚΕΕ για το ποίημα του Γιώργου Σεφέρη ο Βασιλιάς της Ασίνης 

Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2009

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ 29 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1900-1980 80 χρόνια από τη γέννηση του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ

Εκπομπή-αφιέρωμα στον Έλληνα νομπελίστα ποιητή ΓΙΩΡΓΟ ΣΕΦΕΡΗ. Με τη βοήθεια των κειμένων από το ημερολόγιό του, των μαρτυριών της γυναίκας του ΜΑΡΩΣ και ενός φίλου του προσεγγίζουμε την ανθρώπινη, διπλωματική και πολιτική πορεία του ΣΕΦΕΡΗ. Με τη βοήθεια του ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ και του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΩΝΙΤΗ προσεγγίζουμε την ποιητική και πνευματική του πλευρά. Σημαντικές είναι οι μαγνητοφωνημένες απαγγελίες ποιημάτων και διατύπωσης σκέψεων από τον ίδιο, καθώς και το πλούσιο φωτογραφικό υλικό που παρουσιάζει τον ποιητή από την παιδική του ηλικία ως το τέλος της ζωής του.


ΠΗΓΗ: http://www.ert-archives.gr/V3/public/d--index-archive-search.aspx (στην αναζήτηση γράψτε Γιώργος Σεφέρης, από τα αποτελέσματα το συγκεκριμένο αφιέρωμα είνια αυτό με τον αριθμό 6).

Τρίτη 24 Νοεμβρίου 2009

Ο βασιλιάς της σκόνης

Εγώ ο μικρός, ο αμνός του θεού
Ξεχασμένος στο νότο, γεννημένος αλλού
Ξέρω πάντα η Τροία, θα μιλια μακριά
Κι η ωραία Ελένη, θα 'ναι τώρα γριά

Βγαίνω στο δρόμο ορκισμένος να μπω
Στα παλάτια του ήλιου να μπορέσω να πω
Το τραγούδι του τράγου με φωνή φονική
Και να κλάψω μετά, να χαθώ στη σιωπή

Ο βασιλιάς της σκόνης

Θα περάσουν τα χρόνια, θα γυρίσει ο τροχός
Όλα θα 'ναι σαν πρώτα, όλα θα 'ναι αλλιώς
Θα σε ψάχνω στους δρόμους που γυρνούσες, μα εσύ
Θα 'χεις γίνει σκιά, θα' χουν όλα χαθεί

Ένα βράδυ θα φέγγει το φεγγάρι τρελό
Θ' απλωθεί η σκιά σου σ' ένα δρόμο στενό
Τα ταξίδια, οι φίλοι, οι αγκαλιές, τα φιλιά
Σ' ένα κόσμο θαμπό, μακριάμακριά

Ο βασιλιάς της σκόνης

Από του δράκου τη χρόνια, περάσαν χρόνια
Τώρα μπορεί να μην θυμάσαι τίποτα
Αλλά η ρόδα της ζωής, γυρνά αιώνια
Και μόλις λιώσουνε τα χιόνια,
Να 'ρθεις να με βρεις

Ο βασιλιάς της σκόνης 




Να συγκρίνετε το βασιλιά της Ασίνης, του Γιώργου Σεφέρη με τους στίχους του τραγουδιού ο βασιλιάς της σκόνης ως προς το περιεχόμενο.

Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2009

Πάμε μια βόλτα στην αρχαία Ασίνη;



http://www.youtube.com/watch?v=u9uOeOPMr08&feature=player_embedded

Ξενοδοχείο Γιώργος Σεφέρης



http://video.yahoo.com/watch/2672209/7825134

Είναι η διαφήμιση του ξενοδοχείου Γ.Σεφέρης στα Βουρλά της Μ.Ασίας...


Στα Ούρλα (Βουρλά) κηρύχθηκε διατηρητέο το σπίτι που γεννήθηκε ο Γιώργος Σεφέρης και έγινε παραδοσιακό ξενοδοχείο, το οποίο φέρει το όνομα του νομπελίστα ποιητή.




Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 2009

Γιώργος Σεφέρης - Βιογραφία



ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ


Ο Γιώργος Σεφέρης, όπως και αρκετοί άλλοι συγγραφείς της νεώτερης λογοτεχνίας μας (Κ.Π. Καβάφης, Κώστας Βάρναλης, Ηλίας Βενέζης, Τάσος Αθανασιάδης, Ανδρέας Εμπειρίκος, Στρατής Τσίρκας), προέρχεται από τον περιφερειακό Ελληνισμό. Γεννήθηκε, μαζί με τον εικοστό αιώνα, το 1900 στη Σμύρνη, και μάλιστα σε σημαδιακή ημερομηνία: 29 Φεβρουαρίου (με το παλιό ημερολόγιο), γεγονός στο οποίο αναφερόταν κάθε τόσο με τρόπο χιουμοριστικό. Όταν στα 1939 συναντήθηκε με τον Χένρυ Μίλλερ, ο Αμερικανός συγγραφέας τον ρώτησε πόσων χρόνων είναι και ο Σεφέρης τού απάντησε πως σε μερικούς μήνες θα γιόρταζε τα δέκατα γενέθλιά του!
Έχουν γραφτεί πολλά για την ελληνική Σμύρνη των αρχών του 20ού αιώνα, προτού δηλαδή μεταμορφωθεί από σύμβολο ευημερίας σε σύμβολο καταστροφής. Σήμερα, γεγονότα, πρόσωπα, αφηγήσεις και περιστατικά είναι τυλιγμένα στην αχλύ του θρύλου και της νοσταλγίας. Και όμως, ο Γιώργος Σεφεριάδης, πρωτότοκος γιος του Στέλιου Σεφεριάδη και της Δέσπως Τενεκίδη, αισθανόταν διαφορετικά τη σχέση του με τη γενέθλια πόλη. «Η Σμύρνη», θα γράψει, «ήταν το ανυπόφορο σχολειό, τα πεθαμένα βροχερά κυριακάτικα απογέματα πίσω από το τζάμι, η φυλακή. Ένας κόσμος ακατανόητος, ξένος και μισητός. Η Σκάλα του Βουρλά ήταν ό,τι αγαπούσα (...) ήταν για μένα ο μόνος τόπος που, και τώρα ακόμη, μπορώ να ονομάσω πατρίδα με την πιο ριζική έννοια της λέξης: ο τόπος όπου βλάστησαν τα παιδικά μου χρόνια (...) Αν η ζωή μου έγινε όπως έγινε και ξετυλίχτηκε πάνω σε δυο παράλληλους δρόμους  ένα δρόμο υποχρεώσεων, υπομονής και συμβιβασμών, κι έναν άλλον όπου περπάτησε χωρίς συγκατάβαση, ελεύθερο, το βαθύτερο εγώ μου  είναι γιατί γνώρισα κι έζησα, τα χρόνια εκείνα, δυο κόσμους ξεχωρισμένους καθαρά: τον κόσμο του σπιτιού της πολιτείας και τον κόσμο του σπιτιού της εξοχής».
Η οικογένεια Σεφεριάδη θα αποκτήσει δύο ακόμη παιδιά: την Ιωάννα (1902), μετέπειτα σύζυγο Κωνσταντίνου Τσάτσου, και τον πρόωρα χαμένο Άγγελο (1905-1950), που ξενιτεύτηκε και τον βρήκαν ένα πρωινό νεκρό στο μοναχικό δωμάτιό του στην Καλιφόρνια. Ο πατέρας, Στέλιος Σεφεριάδης, δικηγορούσε στη Σμύρνη, έγραφε ποιήματα, μετέφραζε αρχαίους Έλληνες τραγικούς και ξένους ποιητές. Λέγεται ότι ο δύσκολος Καβάφης ανέφερε συχνά στίχους του Στέλιου Σεφεριάδη. Προβλέποντας το αβέβαιο μέλλον του Ελληνισμού στη Μικρά Ασία, ο Σεφεριάδης, που αργότερα θα γίνει καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ακαδημαϊκός, μετέφερε το 1914 την οικογένειά του στην Αθήνα, όπου ο ποιητής θα τελειώσει το σχολείο και θα αποκτήσει τους πρώτους ελλαδίτες φίλους. Το λόγιο οικογενειακό περιβάλλον θα επιδράσει και στα τρία παιδιά, αλλά ο πρωτότοκος γιος βρισκόταν συνεχώς κάτω από την παρακολούθηση του απαιτητικού και αυστηρού πατέρα.



Η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 θα βρει τον Σεφέρη φοιτητή στο Παρίσι, όπου, κατά τον δικό του λόγο, σπούδαζε «νομικά και πολλή λογοτεχνία». Το τραύμα της Καταστροφής θα παραμείνει βαθύ και ανεπούλωτο στην υπόλοιπη ζωή του ποιητή. Στο Παρίσι της εποχής εκείνης, όπως θυμάται ο Θανάσης Πετσάλης Διομήδης, υπήρχαν «πολλοί νεαροί Έλληνες που σπούδαζαν και άνοιγαν τα μάτια τους»: ο γλύπτης Μιχ. Τόμπρος, ο Γιώργος Σεφέρης, ο Γ.Κ. Κατσίμπαλης, ο Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας, ο Άγγελος Κατακουζηνός, ο μουσικός Πετρίδης, ο Γιώργος Θεοτοκάς, ο Ηλίας Τσιριμώκος, η Ελένη Χαλκούση. Στην κρίσιμη για τη διαμόρφωση της δημιουργικής του πορείας δεκαετία 1920-30, ο Σεφέρης βρίσκεται υπό τον αστερισμό της γαλλικής λογοτεχνίας, παλαιότερης και σύγχρονης, και ιδίως υπό την σκιά του Λαφόργκ και του Βαλερύ. Γράφει και σκίζει στίχους σε μια προσπάθεια να αρθρώσει την προσωπική του φωνή. Η πεπατημένη δεν τον ικανοποιεί. Θέλει να απαλλάξει τον λόγο του από τον υπερβολικό συναισθηματισμό των εύκολων στίχων και πειραματίζεται με ρυθμούς και μέτρα που δεν ήταν οικεία στη σύγχρονή του ελληνική ποίηση. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πρώτη του συλλογή (Στροφή», 1931) εμφανίζεται όταν ο ίδιος έχει κιόλας περάσει τα τριάντα του χρόνια, ηλικία μάλλον εκπρόθεσμη, αν σκεφτούμε πότε πρωτοεμφανίστηκαν, με πρωτόλεια έστω, παλαιότεροι ή περίπου συνομήλικοί του ποιητές. Η αντιφατική υποδοχή που επεφύλαξε η κριτική στη «Στροφή» και η έκδοση ενός ολόκληρου βιβλίου που προσπαθούσε να προσδιορίσει τα καινοφανή στοιχεία της συλλογής, γραμμένο από έναν μόλις εικοσάχρονο κριτικό που άκουγε στο όνομα Αντρέας Καραντώνης, μοιάζει μ' ένα περίεργο στοίχημα που δικαιώθηκε από τον χρόνο.

Το 1925 επιστρέφει στην Ελλάδα και στο τέλος της επόμενης χρονιάς διορίζεται στο υπουργείο των Εξωτερικών. Οι συνεχείς υπηρεσιακές του μετακινήσεις από εδώ και στο εξής θα επιτείνουν στη συνείδησή του το αίσθημα του ανέστιου και του πρόσφυγα. Περίπου τα 25 από τα συνολικώς 35 χρόνια της καριέρας του στο υπουργείο θα τα υπηρετήσει σε διάφορα πόστα εκτός Ελλάδος: Λονδίνο (1931-34), Κορυτσά (1936-37), Αίγυπτος - Νότιος Αφρική (1941-44), Άγκυρα (1948-50), Λονδίνο (1950-51), Βηρυτός (1952-56, με αρμοδιότητες για τον Λίβανο, τη Συρία, την Ιορδανία και το Ιράκ), για να τερματίσει τη σταδιοδρομία του ως πρέσβης στο Λονδίνο και πάλι, κατά το κρίσιμο διάστημα (1957-62), που θα οδηγήσει στην ανεξαρτησία τής Κύπρου. Αν τον συγκρίνουμε, λ.χ., με τον Παλαμά, ο οποίος έζησε στην Αθήνα την «ασάλευτη ζωή» του, ή ακόμη και με τον Καβάφη, ο οποίος ταυτίστηκε, σχεδόν αμετακίνητος, με τη γενέθλια Αλεξάνδρειά του, ο Σεφέρης εκπροσωπεί τον πλάνητα Οδυσσέα, τον άνδρα-σύμβολο που «πολλών ανθρώπων οίδεν άστεα και νόον έγνω», μαστιζόμενος από τη νοσταλγία της επιστροφής στην εστία του. Τη θαλπωρή της εστίας θα την αισθανθεί ο ποιητής μόνον κατά τα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής του, όταν θα αποσυρθεί από την υπηρεσία και θα εγκατασταθεί στο σπίτι της οδού Άγρας, πίσω από το Παναθηναϊκό Στάδιο.


Νόμπελ 1963. Με τη βράβευσή του ικανοποιήθηκε έπειτα από πολλές δεκαετίες ένα «εθνικό απωθημένο», ακούστηκαν όμως διάφορες μικρότητες και επιχειρήθηκαν άκαιρες συγκρίσεις. Στην επιστροφή του από τη Στοκχόλμη δεν βρέθηκε ούτε ένας κρατικός επίσημος ή ένας εκπρόσωπος των λογοτεχνικών σωματείων να τον υποδεχθεί και, φυσικά, δεν υπήρχε ακόμη στην Ελλάδα η πανταχού παρούσα σήμερα τηλεόραση...
Στο Λονδίνο του 1931 θα έρθει για πρώτη φορά σε επαφή με την ποίηση του Έλιοτ. «Παραμονές Χριστούγεννα του 1931», θα γράψει πολύ αργότερα, «κοίταζα σ' ένα βιβλιοπωλείο της Όξφορντ Στρητ χριστουγεννιάτικα δελτάρια. Τότες, για πρώτη φορά, ανάμεσα στις πολύχρωμες λιθογραφίες, έπιασα στα χέρια μου ένα ποίημα του Έλιοτ. Ήταν η "Μαρίνα"». Με τον αμερικανικής καταγωγής Άγγλο ποιητή θα γνωριστεί προσωπικώς ο Σεφέρης μόλις το 1951, και θα μας αφήσει εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πληροφορίες και στιγμιότυπα στη δοκιμή που δημοσίευσε όταν το 1965 πέθανε ο Έλιοτ. Η ποιητική σχέση Έλιοτ-Σεφέρη αποτέλεσε κατά καιρούς θέμα παρεξηγήσεων, εύκολων συνειρμών και άκριτων συσχετισμών. Πρόκειται για δυο παράλληλες ποιητικές συνειδήσεις που τις χωρίζουν πολυάριθμες διαφορές και τις ενώνουν αρκετές συγγένειες.
Το 1935, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, στάθηκε το κρίσιμο έτος για τη νεωτερική ποίηση στην Ελλάδα. Τον Ιανουάριο κυκλοφορεί το περιοδικό «Τα Νέα Γράμματα», τον Μάρτιο ο Ανδρέας Εμπειρίκος τυπώνει την «Υψικάμινο» και ο Σεφέρης τη συλλογή του «Μυθιστόρημα», τον Νοέμβριο θα δημοσιεύσει τα πρώτα του ποιήματα ο Οδυσσέας Ελύτης. Στα «Νέα Γράμματα», που τηρούν συμβιβαστική στάση απέναντι στην παράδοση και τον μοντερνισμό, ο Σεφέρης θα δημοσιεύσει ποιήματα, δοκίμια και μεταφράσεις του, ανάμεσά τους και η «Έρημη Χώρα» του Έλιοτ (1936). Τη χρονιά αυτή θα αρχίσει και η ερωτική του σχέση με τη Μαρώ. Ο δεσμός ενός διπλωμάτη με μια παντρεμένη γυναίκα (που έχει κιόλας δύο παιδιά) τείνει να λάβει διαστάσεις σκανδάλου. Η απροσδόκητη υπηρεσιακή μετάθεση του ποιητή στην Κορυτσά το 1937, λέγεται ότι οφείλεται σε παρασκηνιακές ενέργειες του πατέρα του, για να τον απομακρύνει από την Αθήνα. Όπως συμβαίνει, όμως, με όλους τους ερωτευμένους, η απόσταση και οι δυσκολίες επικοινωνίας θέρμαναν περισσότερο το πάθος, αντί να το κάνουν να καταλαγιάσει. Λίγες ημέρες μετά τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα (10 Απριλίου 1941), ο Σεφέρης θα παντρευτεί τη Μαρώ και θα φύγουν μαζί με την ελληνική κυβέρνηση για την Αίγυπτο. Χαριτολογώντας, ο ποιητής έλεγε ότι κουμπάρος τους στάθηκε ο Χίτλερ.


Με τη Μαρώ. Η ερωτική τους σχέση αρχίζει το 1936. Η απροσδόκητη υπηρεσιακή μετάθεση του ποιητή στην Κορυτσά, το 1937, λέγεται ότι οφείλεται σε παρασκηνιακές ενέργειες του πατέρα του, για να τον απομακρύνει από την Αθήνα. Όπως συμβαίνει, όμως, με όλους τους ερωτευμένους, η απόσταση και οι δυσκολίες επικοινωνίας θέρμαναν περισσότερο το πάθος, αντί να το κάνουν να καταλαγιάσει. Παντρεύτηκαν το 1941
Στην Κορυτσά του 1937 θα αρχίσει η έκτοτε ισόβια και γόνιμη, μα τελικώς ανολοκλήρωτη προσπάθεια του Σεφέρη να οικειωθεί, να ερμηνεύσει και να εντάξει την περίπτωση του Καβάφη στη νεωτερική ποίηση. Οι απόψεις του για τον Αλεξανδρινό, «γι' αυτό το μυθιστορηματικό, μυθικό, αλχημικό πρόσωπο που μου είναι πολύ συχνά ακατανόητο», όπως έλεγε λίγα χρόνια πριν, αρχίζουν να αλλάζουν. Θα καταλάβει καλύτερα τον Καβάφη, μόλις βρεθεί στα χρόνια του πολέμου στην Αίγυπτο. Πολύ αργότερα, ο Στρατής Τσίρκας θα αφιερώσει ένα από τα καβαφικά του βιβλία στον Σεφέρη, «που μας έμαθε να διαβάζουμε σωστότερα τον Καβάφη». Φεύγοντας το 1941 από την Ελλάδα, ο Σεφέρης είχε συγκεντρώσει και εκδώσει το σύνολο τής έως τότε ποιητικής παραγωγής του σε τρία βιβλία, που κυκλοφόρησαν ταυτόχρονα το 1940 («Ποιήματα, 1», «Τετράδιο γυμνασμάτων» και «Ημερολόγιο καταστρώματος»), σε μια προσπάθεια να δημοσιοποιηθεί το έως τότε έργο του, μια και ο πόλεμος φαινόταν να καταργεί το μέλλον.
Η παραμονή του ποιητή εκτός Ελλάδος κατά τα χρόνια 1941-44, θα αποβεί μια από τις παραγωγικότερες περιόδους του. Θα δώσει διαλέξεις, θα εκδώσει βιβλία του («Δοκιμές», «Ημερολόγιο καταστρώματος, β'»), θα πρωτοστατήσει σε εκθέσεις για τον αντικατοχικό αγώνα στην Ελλάδα, θα συμβάλει αποφασιστικά στην έκδοση έργων του Σικελιανού και του Κάλβου στην Αίγυπτο, θα γράψει (για πρώτη και τελευταία φορά στη ζωή του) περιστασιακά κείμενα και, τέλος, θα συνεργαστεί με γαλλόφωνα και αγγλόφωνα περιοδικά του Καΐρου. Η αρχή του πολέμου και η λήξη της εχθρικής Κατοχής στην Ελλάδα οριοθετούνται με δύο μείζονα ποιήματα του: «Ο βασιλιάς της Ασίνης» (1940), «Τελευταίος σταθμός» (1944). Στα λιγοστά χρόνια που θα παραμείνει στην Αθήνα μετά την απελευθέρωση, γνωρίζει τη φρίκη του εμφύλιου σπαραγμού και θα συνοψίσει τις εμπειρίες του πολέμου, μα και της αδερφοκτόνου συνέχειάς του στην «Κίχλη» (1947), τριμερές, ερμητικό ποίημα, που η κριτική το υποδέχτηκε με άστοχες κοινοτοπίες.
Έπειτα από μια σύντομη παραμονή στο Λονδίνο, θα βρεθεί στην πρεσβεία της Άγκυρας, και απ' εκεί στη Βηρυτό, απ' όπου θα ταξιδέψει ιδιωτικώς τρεις φορές (1953-55) στην κοντινή Κύπρο και θα ανακαλύψει έναν τόπο «όπου λειτουργεί ακόμη το θαύμα». Τα κυπριακά του ποιήματα αυτών των χρόνων, που παρεξηγήθηκαν και, σχεδόν, χλευάστηκαν όταν κυκλοφόρησαν («... Κύπρον, ου μ' εθέσπισεν...», 1955) σηματοδοτούν τον αμετακίνητο πνευματικό δεσμό του με την Κύπρο και, παράλληλα, καθιερώνουν τη Μεγαλόνησο στη νεώτερη λογοτεχνία μας ως ποιητικό τόπο-θέμα, κάτι ανάλογο προς την Αλεξάνδρεια του Καβάφη (και αργότερα του Λώρενς Ντάρρελ, του Ρόμπερτ Λίντελ και του Στρατή Τσίρκα). Η αγάπη του και η αγωνία του για την τύχη του νησιού εκφράστηκε ποικιλοτρόπως. Όταν κάποτε εκδοθεί ο τρίτος τόμος του πολιτικού του ημερολογίου, θα αποκαλυφθούν αρκετές λεπτομέρειες για τη σθεναρή και υπερήφανη στάση του στο Κυπριακό και, ταυτόχρονα, θα εκτιμηθεί η διορατικότητά του και οι δυσοίωνες προβλέψεις του για το μέλλον της Κύπρου, που επαληθεύτηκαν με τραγικό τρόπο το 1974.


Στο Λονδίνο. Τη διπλωματική του σταδιοδρομία τερμάτισε ως πρέσβης στη βρετανική πρωτεύουσα κατά το κρίσιμο διάστημα (1957 - 1962) που θα οδηγήσει στην ανεξαρτησία της Κύπρου. Στη φωτογραφία, από την πρεσβευτική κατοικία, ο ποιητής συνομιλεί με τους πρωθυπουργούς της Βρετανίας Χάρολντ Μακ Μίλαν και της Ελλάδας Κωνσταντίνο Καραμανλή
Οι συνεχείς εκτός Ελλάδος μετακινήσεις του Σεφέρη, με σύντομα διαλείμματα παραμονής στην Αθήνα, με λιγοστές εμφανίσεις κειμένων του σε περιοδικά και εφημερίδες και με περίπου περιθωριακή ανάμειξη στην τρέχουσα πνευματική ζωή της πρωτεύουσας, συντηρούσαν μιαν ασαφή εικόνα για τον άνθρωπο και το έργο στα μάτια των νεώτερων ομοτέχνων του, τουλάχιστον έως το 1961, όταν εκδόθηκε ο τιμητικός τόμος για τα τριάντα χρόνια της «Στροφής». Όπως έχει παρατηρηθεί, «αυτός ο καθωσπρέπει διπλωμάτης, έννοια και ιδιότητα με πολύ μεγαλύτερη αίγλη στα χρόνια του Σεφέρη απ' ό,τι σήμερα, ασφαλώς θα φάνταζε ασυγχρόνιστος και εκτός κλίματος στα μάτια των νεωτέρων του που ανδρώνονταν στη μετεμφυλιακή Ελλάδα». Γι' αυτό, ίσως, και κατά τη βράβευσή του με το Νόμπελ το 1963, όταν ικανοποιήθηκε έπειτα από πολλές δεκαετίες ένα «εθνικό απωθημένο», ακούστηκαν διάφορες μικρότητες και επιχειρήθηκαν άκαιρες συγκρίσεις. Στην επιστροφή του από τη Στοκχόλμη, δεν βρέθηκε ούτε ένας κρατικός επίσημος ή ένας εκπρόσωπος των λογοτεχνικών σωματείων να τον υποδεχθεί και, φυσικά, δεν υπήρχε ακόμη στην Ελλάδα η πανταχού παρούσα σήμερα τηλεόραση... Η τελική ανακεφαλαίωση της ζωής του θα γίνει με τη συλλογή «Τρία κρυφά ποιήματα» (1966), λίγο πριν από τη δικτατορία του 1967. Χωρίς αναμείξεις σε εκδηλώσεις και χωρίς δημόσιες εμφανίσεις, πέρασε και τα τελευταία χρόνια της ζωής του, φροντίζοντας και τακτοποιώντας το έργο του. Ήταν, επομένως, εύλογη η έκπληξη για την καθυστερημένη, ανοιχτή αντίθεσή του προς τους συνταγματάρχες, με τη «Δήλωση» του 1969, αντίθεση που συνεχίστηκε με το ποίημα «Οι γάτες τ' Άη Νικόλα» το 1970 στα «Δεκαοχτώ Κείμενα» και με τους έσχατους στίχους του «Επί ασπαλάθων» το 1971. Ο θάνατός του (20.9.1971) και η πάνδημη κηδεία του δύο ημέρες αργότερα στάθηκε έκφραση ελευθεροφροσύνης του λαού που τον συνόδεψε στην τελευταία του κατοικία.
Ο Σεφέρης υπήρξε κεντρική μορφή της νεωτερικής ποίησης, από τους βασικότερους εκφραστές του ελληνικού μοντερνισμού. Τα ποιήματά του συνδυάζουν το ελληνικό πολιτισμικό παρελθόν και την ευρωπαϊκή πρωτοπορία του καιρού του. Τα δοκίμιά του, στις καλύτερες στιγμές τους, είναι υποδείγματα γλωσσικής καθαρότητας και εκφραστικής σαφήνειας. Οι ποικίλες μεταφράσεις του μας γνώρισαν κρίσιμα και βασικά έργα της ξένης γραμματείας. Οι αλλεπάλληλες εμφανίσεις ανέκδοτων γραπτών του μετά τον θάνατό του επιβεβαιώνουν την άγρυπνη, σχεδόν βασανιστική σχέση του με τη γραφή και τονίζουν την ενότητα οράματος και αντιλήψεων για τη ζωή και την τέχνη, ενότητα που μόνον οι μεγάλοι δημιουργοί διαθέτουν και είναι σε θέση να εκφράσουν.
*Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος είναι Βιβλιογράφος - ποιητής

ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ
http://seferisgiorgos.blogspot.com/2008/06/blog-post_4361.html (Ιστολόγιο αφιερωμένο στο Γιώργο Σεφέρη)
http://el.wikipedia.org/wiki/Γιώργος_Σεφέρης (Ο Γιώργος Σεφέρης στη Βικιπαίδεια)

http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1963/seferis-bio.html(Βιογραφία του ποιητή στα Αγγλικά)

ΚΡΑΤΗΣΑ ΤΗ ΖΩΗ ΜΟΥ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ: ΕΠΙΦΑΝΙΑ








http://www.youtube.com/watch?v=9uFHshSVsIA&feature=related




Δικτυογραφία για τον Κώστα Καρυωτάκη

http://filosofia.itgo.com/biografia.htm  ( H ζωή του  - χρονολόγιο)

http://el.wikipedia.org/wiki/Κώστας_Καρυωτάκης

http://www.youtube.com/watch?v=DR6ODkXhugM